WITAMY W BIAŁYMSTOKU!

Szanowni Państwo,

serdecznie witam wszystkich przybyłych do naszego pięknego miasta, Białegostoku. Jestem niezmiernie dumny, że mogę Państwa gościć w miejscu, które łączy w sobie bogatą historię, dynamiczny rozwój i wyjątkową atmosferę. Białystok to miasto, które nieustannie się rozwija, oferując mieszkańcom liczne możliwości oraz atrakcje. Jednym z naszych najnowszych i najbardziej znaczących osiągnięć jest budowa Muzeum Pamięci Sybiru. To wyjątkowe miejsce upamiętnia losy Polaków zsyłanych przez wieki, najpierw w głąb Rosji, a później Związku Sowieckiego, będąc dowodem naszej troski o zachowanie pamięci historycznej. Muzeum to nie tylko przestrzeń refleksji, ale także symbol wspólnej pamięci i szacunku dla tych, którzy przeszli przez najtrudniejsze chwile w dziejach naszego narodu.
Dzięki doskonałej współpracy ze środowiskiem Sybiraków możemy wspólnie organizować liczne inicjatywy, które nie tylko pielęgnują pamięć o przeszłości, ale także przyczyniają się do budowania lepszej przyszłości. Białystok to miasto otwarte na różnorodność, pełne energii i możliwości. Jesteśmy dumni z naszej historii, lecz równie mocno patrzymy w przyszłość, dążąc do dalszego rozwoju i tworzenia miejsca, w którym każdy może czuć się dobrze. Historia Białegostoku sięga XV wieku. To miasto harmonijnie łączące tradycję z nowoczesnością. W XVIII wieku, pod rządami Jana Klemensa Branickiego, zyskało miano „Wersalu Podlasia”, stając się perłą regionu. XIX wiek przyniósł dynamiczny rozwój przemysłu, czyniąc miasto ważnym centrum włókienniczym. Przed II wojną światową Białystok był miejscem przenikania się kultur i religii – żyli tu obok siebie Polacy, Żydzi, Rosjanie, Białorusini i Tatarzy, co nadawało mu wyjątkowy charakter. Dziś z dumą pielęgnujemy naszą wielokulturową przeszłość, dynamicznie rozwijając się jako nowoczesne i przyjazne miejsce na mapie Europy. Organizacja Europejskiej Nagrody Muzealnej Roku (EMYA) w maju 2025 roku to dla nas wielki zaszczyt i wyjątkowa okazja, aby zaprezentować światu piękno i potencjał naszego miasta. Serdecznie zapraszam Państwa do odkrywania uroków Białegostoku, a także do korzystania z jego bogatej oferty kulturalnej i edukacyjnej.

prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Truskolaski
Prezydent Miasta Białegostoku

Drodzy członkowie społeczności muzealnej,

Serdecznie witamy na 48. dorocznej konferencji i ceremonii wręczenia nagród EMYA. W roku 2025 spotykamy się w Białymstoku, mieście słynącym z bogatego i różnorodnego życia kulturalnego. Z historycznego punktu widzenia Białystok zawsze był ważnym centrum polskiej edukacji, kultury oraz życia artystycznego. Nie możemy się już doczekać prelekcji i wystąpień — poznając nowe wizje, ucząc się i wsłuchując się w głosy uczestników. Serdecznie dziękujemy za poświęcony czas, wysiłek i doskonałą organizację przedstawicielom miasta Białystok oraz gospodarzowi — Muzeum Pamięci Sybiru — wspaniałemu laureatowi prestiżowej Nagrody Muzealnej Rady Europy 2024.
Spotykamy się jako członkowie wielkiej społeczności EMYA i muzealnicy — zarówno specjaliści, jak i studenci oraz partnerzy — a program konferencji daje nam nową szansę na nawiązanie kontaktów z najwspanialszymi muzeami, prezentującymi innowacje oraz podkreślającymi i manifestującymi rolę muzeów. Ten świat jest pełen różnorodności, ale przede wszystkim stanowi przestrzeń ubogacającą i sprzyjającą rozwojowi kulturowemu i propagowaniu sprawiedliwości społecznej. Promując innowacyjne podejście w sektorze muzealnym na całym kontynencie, pragniemy zainspirować Was do kształtowania wizji muzeum — zarówno takiego, które być może już istnieje, jak i takiego, które ma dopiero powstać. Temat tegorocznej edycji „Pamięć i solidarność we wspólnym działaniu” jest ważną wskazówką, która każe nam się zastanowić nad naszą trudną przeszłością, zwłaszcza teraz, w czasie, gdy stajemy w obliczu nietolerancji i skrajności politycznych. Najważniejszą naszą misją jest danie świadectwa, zaakceptowanie przeszłości i podjęcie działań, które będą stanowić gwarancję praw całej naszej europejskiej społeczności. Nagroda Europejskiego Muzeum Roku jest przyznawana corocznie od 1977 roku. Zwycięzcy stają się symbolami najwspanialszych osiągnięć w dziedzinie innowacji i doskonałości nowych lub zrewitalizowanych muzeów, niezależnie od kategorii, skali, finansowania i zobowiązań, a także w różnych aspektach kulturowych Europy. W tym roku nominowano 42 instytucje z 18 krajów europejskich. Nominaci reprezentują najlepsze europejskie tradycje muzealne zmian i innowacji. Podczas ceremonii poznamy również zwycięzców innych kategorii: Nagrody Kennetha Hudsona za instytucjonalną odwagę i uczciwość zawodową, Nagrody Silletto za udział i zaangażowanie społeczności, Nagrody Muzeum Portimão za gościnność, włączenie i poczucie przynależności oraz Nagrody Muzeum Meyvaert za zrównoważony rozwój środowiskowy. Dziękujemy naszym partnerom za kluczowe wsparcie — te instytucjonalne i każde inne, a także zaangażowanie, wsparcie, wskazówki i zachętę do wykonywanej pracy. Wszystko to przyczynia się do realizacji naszej wspólnej wizji europejskich muzeów. W imieniu Rady Nadzorczej Europejskiego Forum Muzeów — instytucji prawnej i organizacyjnej EMYA — życzę Państwu ciekawej konferencji i miło spędzonego czasu w Białymstoku.
Hans Looijen p.o. Przewodniczącego Rady Nadzorczej, Europejskie Forum Muzeów

Drodzy Goście,

od momentu powstania Muzeum Pamięci Sybiru bardzo zależało mi na tym, aby zostało ono – z uwagi na znaczenie tematyki, którą prezentuje i doskonałą formę przekazu – docenione na forum międzynarodowym. Dlatego postanowiłem doprowadzić do zgłoszenia jego kandydatury do prestiżowej nagrody Rady Europy EMYA dla najlepszej placówki muzealnej na kontynencie europejskim. Cieszę się ogromnie, że te starania zostały docenione, a nasze Muzeum otrzymało tak zaszczytne wyróżnienie. Moje osobiste uczestnictwo w uroczystości wręczenia tej nagrody, która znacząco podkreśla wagę naszej pracy i pamięci o trudnych losach zesłańców, było dla mnie ogromnym zaszczytem. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego sukcesu. Jestem niezwykle dumny, że Białystok, miasto o tak wyjątkowej i przejmującej historii, będzie gospodarzem jednego z najważniejszych wydarzeń muzealnych w Europie.

Krzysztof Truskolaski
Poseł na Sejm RP, wiceprzewodniczący polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, przewodniczący Rady Muzeum Pamięci Sybiru

Szanowni Państwo,

białostockie Muzeum Pamięci Sybiru to wyjątkowe miejsce, które łączy funkcję placówki muzealnej, instytutu badawczego oraz autentycznego miejsca pamięci. Naszym celem jest badanie, dokumentowanie i popularyzacja wiedzy o losach mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, którzy w XX wieku zostali przymusowo deportowani i zsyłani do łagrów w głąb Związku Sowieckiego. Chcemy, aby pamięć o tych dramatycznych wydarzeniach pozostała żywa w świadomości współczesnych społeczeństw. Jednym z priorytetów Muzeum jest upowszechnianie tej wiedzy na forum międzynarodowym. Współpracujemy z licznymi instytucjami na całym świecie, organizując wystawy, konferencje oraz publikując wyniki naszych badań. Muzeum Pamięci Sybiru to jedyna tego typu instytucja w Europie, która w nowoczesny i emocjonalny sposób przedstawia historię Sybiru oraz bolesne doświadczenia narodów Europy Środkowo-Wschodniej.

Wystawa stała angażuje zwiedzających emocjonalnie, prezentując autentyczne relacje Sybiraków – świadków i uczestników tych wydarzeń. Relacje, zarówno zapisane, jak i utrwalone na nagraniach, uzupełniają osobiste przedmioty, które nadają opowieści intymny i poruszający charakter. Odwiedzający słyszą głosy Sybiraków i wchodzą w przestrzenie, które ilustrują ich historie. Ekspozycja jest opowieścią o odwadze, cierpieniu, nadziei i sile przetrwania.

Jesteśmy dumni, że działalność Muzeum została doceniona na arenie międzynarodowej. W 2024 roku otrzymaliśmy prestiżową Nagrodę Muzealną Rady Europy. To wyróżnienie podkreśla znaczenie naszej pracy i inspiruje do dalszego działania na rzecz zachowania pamięci historycznej.

Wierzymy, że tylko poprzez szerzenie wiedzy o tych tragicznych momentach w historii możemy przyczynić się do budowania bardziej zrozumiałego i bezpiecznego świata. Kiedy zapominamy o historii, ona sama zaczyna przypominać nam o sobie.

prof. dr hab. Wojciech Śleszyński
Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru